Preparaty ziołowe są produkowane ze składników pochodzenia roślinnego. Składniki te pozyskiwane są z różnych części roślin – surowców zielarskich. Składniki preparatów ziołowych mogą być mniej lub bardziej przetworzone. Niektóre produkty zawierają proste, pierwotne, mało przetworzone składniki, np. sproszkowany liść lub korzeń (wchodzą w skład tabletek, kapsułek; grubo rozdrobnione w skład mieszanek ziołowych – species). Inne natomiast składniki są otrzymywane dzięki bardziej skomplikowanym procesom technologicznym, np. ekstrakcji, mikrogranulacji, otoczkowaniu ochronnemu.
Surowce zielarskie pozyskiwane są z upraw lub ze stanu naturalnego.
Rośliny zielarskie mające duże znaczenie dla przemysłu spożywczego, farmaceutycznego, kosmetycznego i farmaceutycznego są uprawiane, bowiem zasoby naturalne nie są w stanie pokryć dużego zapotrzebowania na surowiec, a ponadto związane jest to z poszanowaniem zasad ochrony przyrody. Niektóry rośliny zielarskie występują w naturalnym środowisku w dużym rozproszeniu przez cos ą trudne do zbioru. Zwiększa to koszt i ogranicza ilość surowca. Ponadto niektóre rośliny słabo rozmnażają się, są mało ekspansywne, przez co ich zbiór dla potrzeb przemysłowych szybko spowodowałby wyginięcie gatunku. Kontrolowane uprawy roślin zielarskich umożliwiają uniezależnieni się od naturalnych zasobów. Zbiór surowca z upraw jest szybki, masowy, w określonej fazie wzrostu i rozwoju rośliny. Surowiec z upraw jest jednolity. Kontrolując uprawy globalnie lub regionalnie możliwe jest planowanie intensywności produkcji półproduktów i produktów gotowych (potencjału produkcyjnego), przewidywanie cen surowca, jego zasobów krajowych lub światowych.
Rośliny zielarskie rzadko stosowane, na które jest niski popyt (niszowy), które mają znaczenie dla medycyny ludowej i tradycyjnej dietetyki, a które nie są objęte ochroną – są zbierane ze stanów naturalnych.
Lista chronionych roślin: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną.
Pobierz rozporządzenie:
-grzyby_chronione
-rosliny_chronione
Ze stanu naturalnego zbierane są rośliny, które nie poddają się hodowli lub jeśli hodowla ich wymaga nadmiernych nakładów finansowych, np. jemioła – Viscum, porost islandzki – Cetraria. Trzeba też pamiętać, że różne kraje mają różną listę gatunków chronionych, dlatego w obrocie handlowym międzynarodowym znajdują się zioła niemożliwe do permanentnego pozyskiwania w Polsce ze stanu naturalnego, np. widłaki – Lycopodium.
Surowce pochodzenia zwierzęcego, mające znaczenie lecznicze lub kosmetyczne, są to całe organizmy żywe lub zakonserwowane, fragmenty zwierząt, ich wydzieliny (śluz, żółć, lanolina) i wydaliny. Otrzymywane z natury lub z hodowli. Surowce zwierzęce służą do otrzymywania substancji wartościowych dla kosmetologii i medycyny, ponadto dla przemysłu spożywczego, np. barwniki, enzymy, hormony. Narządy i tkanki zwierząt są potrzebne do produkcji organopreparatów, np. wyciągu z grasic, wyciągu z trzustki, wyciągu z wątroby.
Do przykładowych surowców zwierzęcych należą: pijawki żywe, hirudyna otrzymywana z pijawek – Hirudo, szelak (Shellac) wydzielina owadów Kerria lacca (Lacifer lacca) należących do pluskwiaków – Hemiptera; strój bobory (Castoreum) – wydzielina woreczków samca i samicy bobra – Castor; Cornu cervi – róg jelenia; Gigeriae galii endothelium corneum – nabłonek rogowy z żołądka kurczaka; Asini corii colla – klej ze skóry osła – Equus asinus L.; Vespae nidus (Wasp nest) – gniazdo osy – Polistes ilivaceus u.a.; suszony chrząszcz Mylabris phalerata lub Mylabris cichorii; Bovis calculus – suszone kamienie żółciowe bydła; suszony pryszczel – Lytta vesicatoria (mucha hiszpańska), jako źródło kantarydyny; powłoka żółwiaka chińskiego – Trionycis carapax (Trionyx sinenesis); suszony chrząszcz wielożerny chiński – Eupolyphaga sinensis; suszony wąż Zaocys dhumnades; suszona Solopendra subspinipes; suszona dżdżownica Pheretima aspergillum u.a.; Haliotidis concha – rozdrobniona muszla Haliotis diversicolor u.a.; propolis, jad pszczeli, miód, wosk pszczeli; tran, chrząstka rekina, jady żmij, żelatyna, chondroityna, żółtko jaj.
Surowce mineralne obejmują wytwory żywych organizmów roślinnych i zwierzęcych, np. bursztyn, ropa naftowa, kreda, ziemia okrzemkowa, torf, mumio (smoła górska), a także naturalne minerały pochodzenia nieorganicznego, np. siarczan żelaza, ziemia wulkaniczna, wody mineralne, bentonit, glinka, ałun (siarczan glinowo potasowy), calamina, chlorek sodu, siarczan miedzi.
Najnowsze komentarze