Rośliny lecznicze „Przełomu Jasiołki” – prezentacja z wykładu wygłoszonego 24 sierpnia 2019 roku (sobota) w auli Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej podczas Karpackich Klimatów

Podczas wykładu obiecaliśmy Słuchaczom udostępnić prezentację z wykładu pt. ”Rośliny lecznicze „Przełomu Jasiołki”.

Proszę kliknąć na link aby ściągnąć w postaci .pdf

Konspekt prezentacji:

Rośliny lecznicze „Przełomu Jasiołki”

Henryk Różański & Dominik Wróbel

Rezerwat „Przełom Jasiołki”

• Utworzony Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 10 listopada 1976 roku.

• Powierzchnia rezerwatu: 121,32 ha.

• Las o naturalnym charakterze, pozostałość dawnej Puszczy Karpackiej, porastający teren w rejonie przełomu Jasiołki między masywami Ostrej (687 m n.p.m.) i Piotrusia (727 m n.p.m.).

• Jaworzyna górska z języcznikiem oraz żyzna buczyna karpacka z miesięcznicą trwałą.

• Dominującym gatunkiem jest klon jawor z domieszką buka, jodły i wiązu górskiego.

Rezerwat „Przełom Jasiołki”

• W rezerwacie występuje około 300 gatunków roślin naczyniowych, np.

smotrawa okazała, turzyca orzęsiona, marzanka wonna, gajowiec żółty, szczyr trwały, kopytnik pospolity, tojad dzióbaty, wawrzynek wilcze-łyko, powojnik alpejski, żywokost sercowaty, ciemiężyca zielona, obrazki alpejskie, parzydło leśne, pokrzyk wilcza-jagoda, lulecznica kraińska, goryczka trojeściowa.

Sadziec konopiasty – Eupatorium cannabinum L., Asteraceae = Compositae

• Bylina do 1,5 m wys.

• Gleby wilgotne, eutroficzne
i bardzo zasolone, o odczynie od obojętnego
do zasadowego.

• Łęgi, olsy, ziołorośla porębowe.

• Wydajność miodowa 160 kg/ha.

• Europa, Azja, Afryka Północna

Sadziec konopiasty – Eupatorium cannabinum L., Asteraceae = Compositae

• Radix (Rhizoma cum radicibus) et Herba Eupatorii cannabini

• Składniki: sesquiterpene lactones (eupafolin, euperfolitin, eufoliatin, eufoliatorin, euperfolide, eucannabinolide, helenalin), immonostimmulatory polysaccharides; flavonoids (quercetin, kaempferol, hyperoside, astragalin, rutin, eupatorin); diterpenes (dendroidinic acid, hebenolide), sterols, volatile oils.

• Działanie: diaphoreticum (napotne), amarum (gorzkie), laxativum (rozwalniające), tonicum (tonizujące), antispasmodicum (przeciwskurczowe), carminativum (wiatropędne), astringentum. Immunostymulujące.

• Zastosowanie: grypa, nieżyty i infekcje układu oddechowego, choroby reumatyczne (w tym mięśniowy), spadek odporności na zakażenia. Zaparcia. Choroby wątroby, śledziony i pęcherzyka żółciowego.

• Zewnętrznie: trudno gojące się i zakażone rany, owrzodzenia, liszaje, wypryski.

• Dawkowanie i preparaty: nalewka 2-4 ml 3 razy dziennie (1:10 in 45%), napar z 1-2 łyżeczek surowca na filiżankę wrzątku, 3 razy dziennie.

Obrazki alpejskie (wschodnie) – Arum alpinum Schott&Kotschy (A. orientale Bieb), Araceae

• Bylina

• Bulwiaste kłącze

• Owoc – czerwona jagoda, pozostaje po uschnięciu liści

• Kwitnie od kwietnia do czerwca.

• W Polsce przebiega północna granica zasięgu

• Tylko w południowej części Polski, (głównie pd.-wsch. rejony)

• Narażony na wyginięcie.

• Wilgotne gleby, zasobne, o odczynie od obojętnego do zasadowego.

• Grądy, żyzna buczyna, lasy łęgowe.

Obrazki alpejskie (wschodnie) – Arum alpinum Schott&Kotschy (A. cylindraceum Gasparrini, A. orientale Bieb), Araceae

• W dawnej medycynie oficjalnej: Arum maculatum L., A. italicum Mill. W medycynie ludowej mylono gatunki, podgatunki i odmiany.

• Rhizoma Ari. Ważny surowiec do usztywniania materiałów (krochmal)!

• Składniki: skrobia 20-40% (inne gat. do 70%), glikozydy ok. 1% (aroina 0,005%, aronina, aroidyna), saponiny (aryna do 0,1%), kwas pruski, tłusty olej 0,5-1%, gumożywica – bassoryna do 18%, szczawian wapnia, izobutyloamina.

• Działanie: rubefaciens, vesicantia, epispastica, mucilaginosa, emolientia, resolventia, alterantia; tonicum, nervinum. Środek bodźcowy, pobudzający krążenie krwi i limfy, przeciwzastoinowy. Powoduje rewolucję fizjologiczną w organizmie.

• Dawniej doustnie i zewnętrznie, do gojenia zmian troficznych
i paprzących się ran/owrzodzeń.

• Do wcierania (tinctura 1:10 in 45-70% eth.) przy chorobach przeziębieniowych, zastarzałych, opornych na leczenie, reumatycznych, związanych ze skrofulozą, niedrożnością węzłów chłonnych.

• Również w skrajnych sytuacjach: afonia, nerwice, zaburzenia neurotransmisji. Sproszkowany: 600 mg 1-2 razy dziennie (nieżyty przewodu pokarmowego, wyziębienie, zastarzałe nieżyty układu oddechowego).

Kopytnik pospolity –
Asarum europaeum L. Aristolochiaceae.

• Zimozielona bylina.

• Kłącze pełzające.

• Kwiaty przy ziemi, brudnopurpurowe, dzwonkowate.

• Kwitnie od marca do maja.

• Gleby świeże, eutroficzne, o odczynie lekko kwaśnym do zasadowego.

• Żyzne lasy liściaste: grądy, buczyny, lasy łęgowe.

Kopytnik pospolity –
Asarum europaeum L., Aristolochiaceae.

• Rhizoma Asari cum Herba (Ph.Helv.), Herba Asari cum radicibus (Ph.Pol. III).

• Składniki: olejek eteryczny 0,7-4% (do 50% alfa-azaron, ponadto izomer gamma-; aldehyd azarylowy, metyloeugenol, octan bornylu, terpen, seskwiterpen, diazaron), garbniki, cukry – ok. 3-4%, żywica, śluzy, allantoina, kwas chlorogenowy, wit. C 163 mg/100 g ś.m., beta-sitosterol.

• Test Amesa, testy na myszach – mutagenność alfa- i beta-azaronu. Surowce z beta-azaronem są usuwane z lekospisów i żywności (tatarak, kopytnik). Gamma-azaron występuje w pieprzu czarnym.

Kopytnik pospolity –
Asarum europaeum L., Aristolochiaceae.

Działanie: wykrztuśne, antybakteryjne, fungistatyczne, rozkurczowe, przeciwastmatyczne, silnie żółciotwórcze, przeciwpasożytnicze.

W większych dawkach wymiotne i przeczyszczające.

Wskazania: głównie zakażenia i stany zapalne układu oddechowego. Dychawica oskrzelowa. Stany zapalne zatok i uszu.

Jako alternatywa dla wymiotnicy.

Dr G. Madaus: nerwice, nerwobóle.

Zewnętrznie do wcierania jako środek rozgrzewający i antyseptyczny (odwaniający).

Posologia: wg Ph. Helv. 100-200 mg 2-3 razy dz. (tabl., inf., pulv.).

Tinctura 1:10 in 60% eth. 10-15-20 kropli 2-3 razy dz.

Przymiotno białe – Erigeron annuus (L.) Persoon, Asteraceae = Compositae.

• Pochodzi z Ameryki Północnej.

• Roślina dwuletnia lub trwała.

• Gleby aluwialne rzeczne, wydmy piaszczyste, zręby.

• Kwitnie od czerwca do listopada.

Przymiotno białe – Erigeron annuus (L.) Persoon, Asteraceae = Compositae.

• Również w lecznictwie są wykorzystywane: Erigeron canadensis L. (przymiotno kanadyjskie) oraz Erigeron acer L. (przymiotno ostre).

• Herba Erigeronis

• Składniki: olejek eteryczny 0,3-1% (terpineol, limonen, linalol, ester matrikariowy, p-cymol, octan metyloetylu, aldehyd kuminowy, kubeben, beta-trans-farnezen), garbniki, kwas galusowy, cholina, betaina, kwas benzylo-benzoesowy, benzoesan benzylu.

• Działanie: przeciwbiegunkowe, przeciwpasożytnicze, przeciwkrwotoczne, antynowotworowe, rozkurczowe, uspokajające, przeciwbólowe.

• Wskazania: nadmierne krwawienia miesiączkowe, profilaktyka krwotoków macicznych, krwawienia pozamiesiaczkowe, krwotoki z nosa, stany zapalne naczyniówki oka, krwawienia śródmiąższowe, w jamie brzusznej, w układzie oddechowym i moczowym, krwiomocz, choroba hemoroidowa, kamica moczowa, zapalenie pęcherza moczowego, nerwice, bezsenność, parazytozy.

• Inf. 1-2% ex sicc./rec. Herba, okłady, przemywanie, płukanki. Kilka filiżanek dziennie. Tinctura 1:10 in 70% eth. – 20-30 kropli w H2O.

• Kosmetyka: stany zapalne skóry, plamice naczyniowe, trądzik różowaty, rozszerzone pory skórne, teleangiektazje, zwiotczała skóra.

Żabieniec pospolity, żabieniec babka wodna – Alisma plantago Linne, Alisma plantago-aquatica L., Alismataceae

• Wody stojące i bardzo wolno płynące.

• Eurazja, Afryka. Zawleczony również do Australii i Ameryki Północnej.

• Radix Alismae.

• Składniki: tetracykliczne trójterpeny (alisole), nitrylozydy, alkaloidy, leukoantocyjany, garbniki, saponiny, flawonoidy (rutyna), skrobia (do 30%), śluzy, żywica.

• Działanie: hipocholesterolemiczne, hipoglikemiczne, moczopędne, przeciwobrzękowe, krwiotwórcze, przeciwszkorbutowe, czyszczące krew.

• Wskazania: obrzęki, nadciśnienie, stany zapalne nerek i pęcherza moczowego, atonia macicy, anemia, gnilec, wodobrzusze, cukrzyca, miażdżyca.

• Kosmetyka: odżywcze dla skóry, pojędrniające, rozjaśniające cerę, oczyszczające i odtruwające na skórę, przeciwzaskórnikowe, bodźcowe.

• Dr G. Madaus: 1:10 in 45% eth., 20-30 kropli 2-3 razy dziennie. Napar, odwar 1-2% – kilka filiżanek dziennie, do okładów.

Uczep trójlistkowy – Bidens tripartita L., Asteraceae = Compositae.

• Roślina jednoroczna.

• Owocem jest płaska niełupka, która posiada haczyki na krawędziach oraz 1-2 krótsze i 2 dłuższe ości pokryte zadziorkami.

• Kwitnie od czerwca do sierpnia.

• Gatunek euroazjatycki.

• Azotolubny.

• Charakterystyczny dla zbiorowisk rozwijających się na wysychających latem brzegach wód (klasa Bidentetea), w siedliskach ruderalnych.

• Terofit.

Uczep trójlistkowy – Bidens tripartita L. = B. cannabina Lam., Asteraceae = Compositae.

• Herba Bidentis. W starych lekospisach pod nazwą: Herba Cannabis aquaticae lub Herba Verbesinae.

• Składniki: olejek eteryczny, poliacetyleny, tetraacetyleny, garbniki 6-7%, poliiny, witamina C – 0,18%, gorycze, karoten 0,012% ksantofile.

• Działanie: diureticum, cholagogum, adstringentum, antiphlogisticum, emmenagogum, diaphoreticum.

• Wskazania: infekcje i stany zapalne układu moczowego, skąpe miesiączkowanie. Choroba hemoroidowa (wlewki, czopki z ekstraktem). W medycynie ludowej: nowotwory (guzy rakowe). Ziele w maściach, sok, papka – choroby skórne, rany.

• Posologia: Inf. 1-2%, 200-400 ml dziennie.

Poziewnik – Galeopsis, Lamiaceae = Labiatae

• Poziewnik dwudzielny – Galeopsis bifida Boenn.

• Poziewnik szorstki – Galeopsis tetrahit L.

• Poziewnik pstry – Galeopsis speciosa Mill.

• Poziewnik miękkowłosy – Galeopsis pubescens Besser

• Gleby świeże mezo- do eutroficznych, o odczynie słabo kwaśnym do obojętnego.

• Rośliny roczne.

Poziewnik – Galeopsis, Lamiaceae = Labiatae

• Herba Galeopsidis, Ph.Helv. ÖAB, Hung.

• Składniki: kwas krzemowy – ok. 1%, garbniki 5-10%, saponiny, alkaloidy (stachydryna 0,16%), fenolokwasy, irydoidy.

• Działanie: przeciwwysiękowe, przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, antyalergiczne, przeciwbiegunkowe, kardioprotekcyjne, przeciwmiażdżycowe, przeciwkamicze.

• Wskazania: zakażenia układu oddechowego, w tym gruźlica płuc, skrofuloza, ryzyko krwotoków, nadmierne krwawienia miesiączkowe, bolesne miesiączkowanie, stany zapalne żył, żylaki, plamice, choroba wieńcowa, zapalenie nerek i pęcherza moczowego, krwiomocz, kamica moczowa, choroby alergiczne, stany zapalne jelit i żołądka, choroba wrzodowa, owrzodzenia jelit, tętniaki, zapalenie opon mózgowych, zapalenie macicy, stany zwyrodnieniowe i zapalne kości oraz stawów, złamania, zwichnięcia, uszkodzenia mięśni, zapalenie krtani, katar, chrypka, choroby dziąseł, stany zapalne oczu.

• Kosmetyka: źródło krzemu dla skóry, dz. przeciwstarzeniowe, przeciwzapalne, uszczelniające naczynia krwionośne.

• Posologia: dec. 2%, got. 20 min.; 100 ml 2-4 razy dziennie.

Kielisznik zaroślowy – Calystegia sepium R.Brown, Convolvulaceae.

• Bylina z pełzającym kłączem.

• Owija się lewoskrętnie.

• Owocem jest torebka.

• Kwitnie od czerwca do września.

• Gleby wilgotne, eutroficzne o odczynie zasadowym.

• Wilgotne zarośla, łęgi, olsy.

Kielisznik zaroślowy – Calystegia sepium R.Brown, Convolvulaceae.

• Herba et Rhizoma cum radicibus (Radix) Claystegiae (Convolvuli sepii).

• Składniki: żywiczny glikozyd jalapinowy (Rhizoma cum rad. 6-7%, Herba 3-3,5%, Folium 2-2,5%), kwas kawowy, kwas neochlorogenowy (5-kawoilochinowy), ferulowy, p-kumarowy, kaempferol, kwercetyna, rutyna.

• Działanie: rozwalniające lub przeczyszczające, przeciwrobacze, silnie żółciopędne, przeciwbólowe, uspokajające, cytotoksyczne wobec onkocytów.

• Tinctura 1:10 in 70 eth. jako sedativum i amarum 15-20 kropli, inf., dec. 2-2,5%, 50 ml 1-2 razy dz.

• Dawniej Resina Convolvuli sepium jako alternatywa dla Convolvulus jalappa, wilca przeczyszczającego – Exogonium purga Bentham = Ipomoea purga Hayne.

Świetlik – Euphrasia, Scrophulariaceae, Orobanchaceae.

• Świetlik lekarski – Euphrasia officinalis Linne

• Świetlik łąkowy Euphrasia rostkoviana Hayne

• Świetlik wyprężony Euphrasia stricta Host

• Półpasożyty.

• W XX wieku przestał „istnieć” gatunek: świetlik lekarski Euphrasia officinalis L.,
a samą nazwę uznano za zbiorczą, obejmującą szereg podobnych do siebie gatunków europejskich: świetlik łąkowy Euphrasia rostkoviana Hayne, świetlik wyprężony Euphrasia stricta Host, świetlik zwarty (zwartolistny) Euphrasia curta (Fries) Wettstein, świetlik Kernera Euphrasia Kerneri Wettstein, świetlik krótkogruczołkowy Euphrasia brevipila Burnat, Gremli i inne.

• Wymienione gatunki swobodnie krzyżują się ze sobą tworząc liczne mieszańce.

Świetlik – Euphrasia, Scrophulariaceae, Orobanchaceae.

• Herba Euphrasiae.

• Składniki: glikozydy irydoidowe – ok. 1%, w tym aucubin 0,5%, eufrozyd, 10-p-kumaroilo-aukubina, genipozyd, adoksozyd, iksorozyd, mussaenozyd; garbniki (około 12%), kwas galusowy, kwas ferulowy, chlorogenowy olejek lotny 0,2%, flawonoidy, fenylopropanoidy, sterole, śluzy.

1967 rok: Królikowska dokonała szczegółowej analizy składu ziela Euphrasia rostkoviana Hayne, wykrywając w nim związki irydoidowe, depsydowe
i flawonoidy.

Sticher wykrył w latach 80 XX w. nowy glikozyd fenylopropanoidowy – eukovozyd.

Świetlik – Euphrasia, Scrophulariaceae, Orobanchaceae.

• Działanie: ściągające, przeciwwysiękowe, przeciwzapalne, odkażające, przeciwobrzękowe, ochronne na miąższ wątroby i trzustkę, przeciwreumatyczne, cytoprotekcyjne, przeciwrodnikowe.

• Posologia: nalewka 1-4 ml 3 razy dziennie 1:10 in 45%; napar z 1 łyżeczki na filiżankę wrzątku; 3 razy dziennie, ponadto do okładów 1 łyżeczka surowca na ݣ wody.

• Johann Künzle (1857-1945): „obgotowane ziele jest stosowane przy zaczerwieniu oczu, zapaleniu powiek i spojówek oraz w zmętnieniu oczu.

• Należy używać tylko odwary klarowne!.

• Dr med. G. Madaus (1890-1942): choroby skórne, stany zapalne błon śluzowych, żołądka, jelit, oczu, jamy nosowej, uszu; żółtaczka. Zagrożenia uszkodzenia wątroby. 2-4 g 2-3 razy dziennie.

Krwawnica pospolita – Lythrum salicaria L., Lythraceae.

• Bylina z grubym i zdrewniałym korzeniem.

• Owocem jest torebka.

• Kwitnie od lipca do września.

• Gleby wilgotne, mokre, eutroficzne o odczynie obojętnym.

• Lasy łęgowe, olsy.

• Zbiorowiska ziołoroślowe wzdłuż cieków wodnych, wilgotne i podmokłe łąki, torfowiska niskie.

Krwawnica pospolita – Lythrum salicaria L., Lythraceae.

• Radix et Herba cum Floribus Salicariae (Lysimachiae purpureae).

• Składniki: garbniki (liście 12%, łodygi 10%, kwiatostany 13-14%, korzeń 8,5%), fenolokwasy (p-kumarowy, chlorogenowy, galusowy, elagowy), flawonoidy (orientyna, luteolina, witeksyna), antocyjany (kwiaty ok. 1%, malwidyna, cyjanidyna), glikozydy (salikaryna), cukry (galaktoza, skrobia), sterole (beta-sytosteryna), śluzy, irydoidy (loliolid).

• Wskazania: biegunki różnego pochodzenia, czerwonka, nieżyt żołądka, jelit, choroba hemoroidowa, chroniczne stany zapalne skóry i błon śluzowych.

• Sok, napar i odwar z ziela, pędów kwitnących i korzeni do hamowania krwotoków, ściągania ran i owrzodzeń.

• Odwar i napar polecano po porodzie i przy nadmiernych krwawieniach miesiączkowych.

Krwawnica pospolita – Lythrum salicaria L., Lythraceae.

• Dr G. Madaus podał: w Polsce używano ziele i kwiat krwawnicy w leczeniu nieżytu jelit. Zalecił wodne wyciągi z surowca przy ostrym i chronicznym zapaleniu jelit, tyfusie i czerwonce. Ponadto jako środek uspokajający.

• Posologia: inf., dec. 2-3%, kilka filiżanek dziennie, Tinctura (in 40% eth.), Acetum 1:10 – 2-5 ml 2-3 razy dziennie, 5 ml na 100 ml wody do płukania, okładów.

• Kosmetyka: przeciwłojotokowe, matujące, obkurczajace na pory i naczynia krwionośne, odkażające i pojędrniające. Polecane są przy cerze tłustej i naczyńkowej oraz trądzikowej, w tym w przebiegu trądzika różowatego. Do płukania włosów tłustych i z łupieżem.

Karbieniec pospolity – Lycopus europaeus L., Lamiaceae, Labiatae.

• Bylina z podziemnymi rozłogami, grubymi i długimi do 1 m.

• Owocem jest rozłupnia.

• Kwitnie od lipca do września.

• Gleby mokre, eutroficzne, o odczynie obojętnym.

• Olsy, łęgi jesionowo-olchowe, jesionowo-wiązowe, podgórskie łęgi jesionowe i topolowo-wierzbowe.

Karbieniec pospolity – Lycopus europaeus L., Lamiaceae, Labiatae.

• Herba Lycopi, Herba Marrubi aquatici.

• Składniki: olejek eteryczny 0,2%, żywica ok. 3%, flawonoidy 2-3%, kumaryny 0,12%, alkaloidy, witamina C, karoten, luteolina, apigenina, kwas kawowy, litospermowy, chlorogenowy, rozmarynowy ursolowy, synapinowy, elagowy, saponiny, dużo fluoru (0,05-0,1%), garbniki ok. 3%. W olejku eterycznym: octan bornylu, kamfen, geraniol, limonen, linalol.

• Działanie: hamujące nadczynność tarczycy, przeciw osteoporozie, uspokajające, przeciwnerwicowe, przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, rozkurczowe, poprawiające krążenie limfy, antygonadotropowe.

• Obniża poziom prolaktyny.

• Wskazania: nadczynność tarczycy, nerwice, napięcie przedmiesiączkowe, hiperprolaktynemia, trądzik, zapalenie piersi, choroby gorączkowe.

• Dr G. Madaus pierwszy wprowadził wyciąg ze świeżego ziela do obrotu handlowego. Nerwice serca, nadciśnienie, „uderzenia krwi do głowy i gorąca”.

Goryczka trojeściowa – Gentiana asclepiadea L., Gentianaceae.

• Bylina o grubym kłączu.

• Kwitnie od lipca do września.

• W Polsce osiąga północną granicę zasięgu.

• Gleby świeże, mezotroficzne, o odczynie umiarkowanie kwaśnym.

• Bory świerkowe, jodłowo-świerkowe i jodłowe, buczyna karpacka, jaworzyny górskie.

Goryczka trojeściowa – Gentiana asclepiadea Linne, Gentianaceae.

• Radix Gentianae asclepiadea.

• Składniki: gencjopikryna, gencjanina, gencjanidyna, gencjalutyna, gencjabetyna.

• Działanie: ogólnie pobudzające procesy sekrecji, wzmagające pracę układu pokarmowego, nasilające trawienie i apetyt, tonizujące, wzmacniające, krwiotwórcze, przeciwrobacze (świeży surowiec), przeciwalergiczne (alergie pokarmowe), pobudzające macicę, wzmagające metabolizm komórkowy.

• Wskazania: współczulne zapalenie oka (zapalenie błony naczyniowej oka), krwiomocz, powolna przemiana materii, zaparcia, niedokrwistość, niedowłady, zaburzenia neurotransmisji, brak apetytu, charłactwo, niestrawność, zaparcia, atonia jelit i żołądka.

• Skłonności do zakażeń przewodu pokarmowego. Parazytozy. Mikozy jelit. Wzdęcia.

• Posologia: tinctura 1:10 in 60% eth. 10-30 kropli w wodzie kilka razy dziennie; napar z 1 g surowca 3 razy dziennie. 1-1,5 g pulv. 2-3 razy dziennie. Vinum 1:10 – 25-30 ml 2-3 razy dz.

Pokrzyk wilcza jagoda – Atropa belladonna L., Solanaceae.

• Krzewiasta bylina, do 2 m wys.

• Owocem jest jagoda z fioletowym sokiem.

• Kwitnie od czerwca do września.

• Gleby świeże, eutroficzne, o odczynie obojętnym do zasadowego.

• Żyzne buczyny, grądy.

Pokrzyk wilcza jagoda – Atropa belladonna L., Solanaceae.

• Folium et Radix Belladonnae.

• Składniki: alkaloidy tropanowe (0,4-1,32%): hioscyjamina, atropamina, skopolamina, kwas atropowy.

• W czasie suszenia l-hioscyjamina przechodzi w racemiczną d-l-hioscyjaminę (atropina).

• Korzenie zawierają 0,5% alkaloidów.

• Działanie: rozkurczowe, przeciwbiegunkowe, rozszerzające źrenice, pobudzające OUN

• Pulvis Fol. Belladonnae max pro dosi 0,2, max pro die 0,6 g.

• Vinum Belladonnae od 5 do 6 ml pro die (2-3 miesiące).

• Tinctura Belladonnae 1:10 in eth. 70% max pro dosi 1,0; max pro die 3 g.

Pokrzyk wilcza jagoda – Atropa belladonna L., Solanaceae.

Zastosowanie: nadkwaśność i nadmierne wydzielanie soku żołądkowego, biegunki, wymioty, kolki jelitowe, żółciowe, nerkowe (synergizm z morfiną, opium), dychawica oskrzelowa, okulistyka (leczenie zrostów, diagnostyka), nie stosować przy jaskrze!

• Zatrucia narkotykami (morfina)

• Parkinsonizm (Bułgaria, Jugosławia – Vinum Belladonnae), drżączka porażenna, zapalenie mózgu.

• Choroba morska.

• Współczesne preparaty w Polsce: Hemorol – czopki, Spasticol – czopki, Cholitol – krople, Bellergot (z ergotaminą) – tabl., Bellapan – tabl.