Reakcja aminokwasów z ninhydryną.

Reakcja ninhydrynowa.

Sposób przygotowania i przeprowadzenia reakcji.
Do probówki wlać roztwór aminokwasu, np. 1-2%. Dla porównania można przygotować drugą probówkę z wodnym roztworem albuminy. Następnie do każdej z nich dodać roztwór ninhydryny, probówki przenieść do gorącej łaźni wodnej. Po kilku minutach wystąpi reakcja barwna (fioletowe zabarwienie). Prolina daje (wyjątkowo) żółte zabarwienie.
Roztwór ninhydryny: 0,1-0,2 g ninhydryny rozpuścić w 90-95 ml acetonu, dodać 5-10 ml stężonego 99,5% kwasu octowego, wymieszać. Odczynnik jest krótko aktywny. Po tygodniu trzeba przygotować świeży roztwór do reakcji.

Aminokwasy pod wpływem ninhydryny (wodzian triketohydrindenu) ulegają utlenieniu poprzez iminokwasy do amoniaku i dwutlenku węgla. Aminokwas jest utleniony do odpowiedniego aldehydu, natomiast ninhydryna w obecności powstającego amoniaku ulega redukcji do niebieskofioletowego barwnika (zasada Schiffa). Barwnik ten można oznaczyć kolorymetrycznie i na tej podstawie określić ilościowo zawartość aminokwasów w próbie. Białka również ulegają reakcji, ale słabiej zaznaczonej barwnie, nie mniej jednak też można na tej podstawie określić zawartość białka w roztworze. Nadaje się również do wybarwiania plam aminokwasów i białek w chromatografii bibułowej. Trzeba pamiętać, że podobny odczyn dają aminocukry i aminy. Z uwagi, że w reakcji ninhydrynowej uwalniany jest dwutlenek węgla możliwe jest oznaczenie jego ilości w aparacie Van Slyke’a (metoda gazometryczna) i na tej podstawie oznaczenie ilościowe aminokwasów.

Reakcja ninhydrynowa; źródło ilustracji: Brzeski W., Kaniuga Z. (red.): Praktikum z biochemii. Podstawy metodyczne. PWRiL Warszawa 1972, s. 37.